Ken je dat gevoel? De gedachten in je hoofd gaan maar door en door. Er lijkt geen eind aan te komen. Ben jij soms eindeloos aan het piekeren en wil je stoppen met piekeren? Veel denken kan vervelend worden. Ons brein is namelijk niet bedoeld om te veel te overdenken. Denken is een gereedschap. Het is bedoeld om problemen op te lossen. Echter, hebben we de neiging ons brein veel te vaak en te intensief te gebruiken. 

Piekeren heeft vaak te maken met het moeten maken van keuzes. Het voelt als een dilemma waar je niet uitkomt. In zo’n situatie gaat het niet zozeer om één deel dat zich ergens zorgen over maakt en daarin doorschiet, maar er is sprake van verschillende delen die totaal verschillende meningen over de situatie kunnen hebben. Zoals een teamvergadering waarin iets besloten moet worden wat het hele team raakt. 

Piekeren kost onnodig energie

Hoeveel gedachtes gaan er in een dag door je hoofd? De cijfers daarover lopen uiteen. Dit zou gemiddeld tussen de 40.000 – 70.000 liggen. Een heleboel dus! We denken de hele dag door en zijn gewend geraakt aan een hoofd dat continue doorpraat. Een groot deel ervan is negatief: gepieker. Continue piekeren en (over)denken kost een hoop energie. Je kunt jezelf door piekeren helemaal leegtrekken en je er letterlijk uitgeput door voelen. Zo nu en dan piekeren, daar is niets mis mee. Maar soms kun je misschien niet slapen door piekeren. En dat is vervelend! Dan wil je gewoon stoppen met piekeren. Maar hoe doe je dat?

Gedachten stoppen?

Gedachten kun je niet stoppen, ze gaan de hele dag door. Ze komen en gaan. Vergelijk het met poppetjes of aapjes in je hoofd die de hele tijd ergens iets van vinden. Ze tetteren soms maar door en lijken overal commentaar op te geven of verslag van te doen. Maar je hoeft je gedachten niet altijd serieus te nemen. En dat inzicht kan een hoop rust geven! Je kunt meer rust in je hoofd ervaren door die gedachten gewoon aan je voorbij te laten gaan. Als je je realiseert dat jij niet je gedachten bént, maar dat je gedachten hébt kan dat helpen om er afstand van te nemen. Zo voorkom je dat je verzinkt in gedachten.

Gedachten: vluchtig en ongrijpbaar 

In mindfullness worden gedachten vaak vergeleken met wolken. Ze komen langsdrijven, je kunt ze voorbij zien komen. Soms zijn het er veel, soms weinig. Jij bent degene die ze observeert. Je kunt ze niet vastpakken of in je tas stoppen. Je leert gedachten accepteren of gewoon langs laten waaien. Verder hoef je er niets mee te doen. 

Afstand nemen van je gedachten

Je gedachten leren zien voor wat ze zijn, zorgt voor een hoop minder chaos in je hoofd en misschien zelfs voor een minder opgejaagd gevoel. Als je leert je gedachten minder serieus te nemen en je er soms zelfs om kan lachen, maakt dat je leven een stuk makkelijker. Het zijn namelijk vaak de gedachten die het leven ingewikkeld maken en niet zozeer het leven zelf. Gedachten, of hoe je naar gedachten kijkt en ermee omgaat, maken zaken soms onnodig ingewikkeld. 

Stoppen met piekeren? Plan een piekerkwartier

Wil je minder piekeren of stoppen met piekeren? Dan is een piekerkwartier wellicht iets voor jou. Een piekerkwartier, wat is dat precies? Een piekerkwartier is bewust tijd voor jezelf inplannen waarin je gaat piekeren. Soms blijven je gedachten maar gaan en gaan. Je komt misschien niet verder of je blijft hangen in dezelfde (negatieve) gedachten. Dan kan het helpen om je zorgen te parkeren en een moment te plannen waarin je ‘mag piekeren’. Je schrijft alles op wat in je opkomt. Je schrijft het van je af. Het schrijven kan ook helpen om je gedachten te ordenen, gewoon van je af te schrijven en je hoofd wat leger te maken. 

Merk je dat je op andere momenten van de dag aan het overdenken bent? Parkeer de gedachten en stel het piekeren uit dat het moment van de dag waarop jij “jouw piekermoment” hebt.

Introduceer een vast piekermoment

Hoe ga je aan de slag met een piekerkwartier of het instellen van een vast piekermoment en zet je stappen om te stoppen met piekeren? Kies een moment van de dag wat jouw piekermoment wordt. Bijvoorbeeld aan het begin van de dag. Of juist aan het einde. Voor of net na het eten. Net wat jij prettig vindt. Dit wordt het moment van je dag waarop je alle gedachten opschrijft waarover je piekert. 

• Kies een plek waar jij rustig kunt zitten en schrijven.
• Zet een wekker op bijvoorbeeld 15 minuten.
• Schrijf je piekergedachten helemaal op. Wat is het probleem en hoe hindert het jou? Waar worstel je mee? Schrijf alles wat bovenkomt op.
• Is de tijd om? 
• Lees het eventueel terug. Of doe er helemaal niets mee! Dat hoeft namelijk niet.
• Wil je nog een extra stap zetten? Sluit positief af en schrijf bijvoorbeeld drie dingen op waar je dankbaar voor bent. Dit kan van alles zijn! Zo klein als dat je lekker hebt geslapen, de zon die schijnt of de kat die lekker warm op je schoot zit.

Piekerkwartier voorbij? Zoek afleiding

Het is belangrijk dat je na dit kwartier stopt en afleiding zoekt. Ga iets anders doen: maak een wandeling, fiets een rondje, pak de stofzuiger erbij. Verzin het! Merk je buiten jouw piekermoment piekergedachten op? Schrijf deze dan op een ‘piekerlijstje’. Pas wanneer het volgende piekermoment is aangebroken mag je nadenken over de gedachten die je hebt opgeschreven. Lukt dit niet? Dan kun je altijd een extra piekermoment aan jezelf geven en je gedachten direct opschrijven. 

Gedachten kritische bekijken

Een andere oefening die je kunt doen als je opmerkt dat je aan het piekeren bent of negatieven gedachten ervaart, is de gedachten kritisch bekijken. Stel jezelf de vraag: is deze gedachte waar? Helpt deze gedachte mij op een positieve manier? Je kunt je antwoord opschrijven. Door niet-helpende gedachten uit te spreken en op te schrijven kun je gaan nadenken over je gedachten. Er een gesprek mee aangaan en je positie ten opzichte van deze gedachten kiezen. Je kunt ze op afstand zetten of ze relativeren. Een oefening die kan helpen bij piekeren of afstand nemen van je gedachten is door jezelf de vraag te stellen ‘Wat wordt mijn volgende gedachte?’ Vervolgens kijk je wat er gebeurt. Je zult merken dat je dan heel bewust in het nu bent, dat er misschien zelfs heel even geen volgende gedachte is.

Meer ruimte in je hoofd

Je hoeft je gedachten dus niet altijd serieus te nemen. En dat inzicht kan een hoop rust geven! Meer rust in je hoofd door die gedachten gewoon aan je voorbij te laten gaan. Of bekijk je gedachten eens kritisch en neem er afstand van. Als je opmerkt dat je blijft piekeren en niet kunt stoppen met piekeren, kun je een piekerkwartier introduceren of neem eens de tijd om je gedachten kritisch te bekijken en te bevragen. En oefen zo om je gedachten minder serieus te nemen, ze te laten voor wat ze zijn of gewoon langs te laten waaien. Weer een stapje dichter bij een meer ontspannen gevoel en meer innerlijke rust!